شرکت دانش بنیان

تعریف شرکت دانش بنیان :

شرکت هایی که دانش و علم و فن آوری جزء لاینفک دارایی و زیر ساخت آن ها می باشد و در واقع پیشرفت و توسعه اقتصادی و نهایتا تولید ثروت در این نوع شرکت ها بر پایه دانش و تحقیق بنا می شود و معمولا منجر به تجاری سازی تحقیقات می گردد. هیچگونه اتفاق نظری در مورد اینکه به شرکتی بتوان دانش بنیان اطلاق نمود، وجود ندارد.

البته در ایران واحدهایی دولتی به صورت دائمی در این خصوص از ابتدای ثبت و همچنین در حین فعالیت اقدام به راستی آزمایی می نمایند. دلیل این راستی آزمایی تسهیلات و معافیت های مالیاتی است که برای اینگونه شرکت ها در نظر گرفته می شود.

انواع شرکت های دانش بنیان:

الف-شرکت هایی که فقط اعضای هیات علمی مالک آن هستند.
ب-شرکت هایی که دانشگاه ها نیز در آن مالکیت دارند.
ج-شرکت های کاملا  مالکیت خصوصی دارند.

خصوصیات شرکت های دانش بنیان

شرکت های دانش بنیان،اساساَ کالا تولید نمی کنند و عموماَ،زمین یا ماشین آلات خاصی نیز ندارند.بلکه همیشه عده ای از افراد تحصیلکرده و با تجربه اطلاعاتی تولید می کنند که این اطلاعات ، محصولات اصلی شرکت محسوب شده و برایشان درآمدزایی دارد.

بحث طرح های صنعتی و مالکیت معنوی محصولات ،همیشه از دغدغه های اصلی شرکت محسوب می شود که حفظ حقوق معنوی این اطلاعات ،یکی از مهم ترین مسائل حقوقی در ثبت شرکت دانش بنیان می باشد،زیرا اصولاَ این دارایی ها قابل لمس نمی باشند.

زمینه های فعالیت شرکت های دانش بنیان

اکثریت زمنیه های فعال را شامل می شود.

پایه و اساس شركت هاي دانش بنيانو محصولات و خدمات آنها بر اساس تکنولوژی و روش تولید محصولات و یا خدمات آنها می باشد.

شرکت متقاضی باید علاوه بر دارا بودن شاخص های عمومی،واجد کلیه شرایط اختصاصی در یکی از دسته های ذیل نیز باشند:

-شرکت های تولید کننده کالاهای دانش بنیان

شرکت باید تولید کننده کالاباشد و قانون حمایت از شرکتها و مؤسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوریها و اختراعات:

الف- معافیت از پرداخت مالیات، عوارض، حقوق گمرکی، سود بازرگانی و عوارض صادراتی به مدت 15 سال

ب- تأمین تمام یا بخشی از هزینه تولید، عرضه یا به کارگیری نوآوری و فناوری با اعطاء تسهیلات کم بهره یا بدون بهره بلند مدت یا کوتاه مدت بر طبق عقود شرعی

ج- اولویت استقرار واحدهای پژوهشی، فناوری و مهندسی و تولیدی شرکتها و مؤسسات دانش‌بنیان موضوع این قانون در محل پارکهای علم‌وفناوری، مراکز رشد، مناطق ویژه اقتصادی یا مناطق ویژه علم‌وفناوری

د- اولویت واگذاری تمام یا بخشی از سهام مراکز و مؤسسات پژوهشی دولتی قابل واگذاری براساس ضوابط قانون اصلاح موادی از قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و اجراء سیاستهای کلی اصل چهل و چهارم (44) قانون اساسی به شرکتها و مؤسسات دانش‌بنیان موضوع این قانون

هـ- ایجاد پوشش بیمه‌ای مناسب برای کاهش خطرپذیری محصولات دستاوردهای دانش، نوآوری و فناوری در تمام مراحل تولید، عرضه و به کارگیری

و- تسهیل شرایط مناقصه در موضوعات مرتبط با ماده (1) و تمهید امکان مشارکت شرکتها و مؤسسات دانش‌بنیان موضوع این قانون

این شرکت ها و موسسات، تنها می توانند برای کالاهای دانش بنیان خود معافیت مالیاتی دریافت نمایند به عنوان مثال:اگر شرکتی دارای 5 محصول باشد که 2 محصول آنان به عنوان دانش بنیان تایید و 3 محصول دیگر ایشان مردود شده باشد، این شرکت تنها برای 2 محصول تایید شده می تواند تا 15 سال معافیت مالیاتی دریافت نماید.

فرآیند اعطای معافیت مالیاتی به شرکت های دانش بنیان هر ساله در سه ماهه اول، ارزیابی هایی تحت عنوان “ارزیابی مالیاتی” از سوی معاونت علمی ریاست جمهوری صورت می پذیرد. البته این موضوع برای شرکت هایی که مستقر در پارک های علم و فناوری هستند، اندکی متفاوت است. ارزیابی این شرکت ها توسط پارک های علم و فناوری در همان زمان صورت می گیرد و کالاهایی که داخل پارک علم و فناوری هستند از طریق معافیت پارک ها و کالاهای دانش بنیانی که خارج از پارک علم و فناوری تولید می گردند، از طریق دانش بنیان و معاونت علمی ریاست جمهوری معافیت خواهند گرفت. در این ارزیابی ها محصولات از نظر فنی بررسی می شوند و در کنار آن مهمترین بخش این ارزیابی که یافتن نام های تجاری جدید است، صورت می پذیرد.

سقف ریالی اعطای معافیت مالیاتی به شرکت های دانش بنیان :

شرکت های دانش بنیان مشمول معافیت مالیاتی می توانند بدون سقف، معافیت مالیاتی دریافت کنند. این بدان معناست که اینگونه شرکت ها برای فروش کالاهای دانش بنیان خود مالیاتی به دارایی پرداخت نمی کنند. مبلغ معافیت مالیاتی این شرکت ها باید به دو بخش مساوی تقسیم گردد. 50% میزان معافیت مالیاتی باید صرف افزایش سرمایه شرکت شود و 50% مابقی باید در تحقیق و توسعه هزینه گردد.

به استحضار مي‌رساند شرکت/موسسه متقاضی درصورتی‌که بعد از طی مراحل ارزیابی، به‌عنوان ثبت شرکت دانش‌بنیان تایید شود، لازم است مقررات و تعهدنامه ذیل را رعایت نماید:

الف- تعهدات مالی و حسابداری

1-  شرکت/موسسه موظف است گردش مالی شفاف (نظیر دارا بودن دفاتر قانونی معتبر، اسناد مالی درآمد و هزینه معتبر، گردش وجوه نقد صرفاً از طریق حساب‌های بانکی رسمی شرکت/موسسه، ثبت به‌موقع و صحیح اسناد مالی، و رعایت استانداردهای حسابداری) داشته باشد و طبق نظام‌نامه مالی مشخص نسبت به ثبت فعالیت­های مالی، عملیاتی و جاري خود اقدام ­نماید. اهم موارد مدنظر در نظام‌نامه مالی شرکت/موسسه به شرح زیر است:

1-1-    كليات اصول مالی (کلیه وقایع عملیات مالی شرکت/موسسه و نحوه تنظیم، ثبت و نگهداری دفاتر و حساب­ها و گزارش‌های مالی بر اساس اصول و موازین پذیرفته‌شده حسابداری باشد.)

1-2-    اعضاء و شرح وظايف واحد مالي (اعضاء واحد مالي شركت شامل مدير مالي، رييس حسابداري، كارشناس حسابداري و تحصيلدار است)

1-3-    درآمد و هزینه‌ها (درآمدهای تحقق‌یافته به حساب یا حساب‌های بانکی شرکت/موسسه واریز می‌گردد و برداشت از این حساب با تعیین محل مصرف با امضاء مجاز مذکور در اساسنامه خواهد بود)

1-4-    اموال (شرکت/موسسه به‌منظور محاسبه هزینه استهلاک دارائی­های ثابت طبق قانون مالیات‌های مستقیم عمل می‌نماید)

1-5-    قیمت تمام‌شده (به‌منظور دستیابی به هزینه محصولات و خدمات تولید و ارایه شده شرکت/موسسه، هزینه مواد مستقیم مصرفی، دستمزد مستقیم و سربار ساخت محاسبه و در حساب‌ها ثبت می­گردد)

1-6-    سایر (شرکت/موسسه مکلف است فرم اظهارنامه مالیات و مالیات بر ارزش‌افزوده و همچنین گزارش خریدوفروش فصلی را طبق قوانین مربوطه تهیه و در موعد مقرر ارسال نماید)

ب- تعهدات مربوط به معافیت مالیاتی (در صورت برخورداری از معافیت مالیاتی)

2-   در صورت استفاده شرکت/موسسه از مزایای معافیت مالیاتی ذیل قانون، شرکت/موسسه موظف است به‌منظور بهره‌برداری از کل مبلغ معافیت مالیاتی برای توسعه فعالیت‌های دانش‌بنیان خود، گزارشی از اقدامات خود (عملکرد و مالی) در یک یا چند مورد از زمینه‌های زیر (مرتبط با کالا و خدمت تایید شده شرکت/موسسه)، را حسب مورد در اختیار دبیرخانه کارگروه قرار داده و اسناد مالی آن را برای رسیدگی در محل شرکت/موسسه، در دسترس قرار دهد:

2-1-    توليد محصول جدید مبتنی بر تحقیق و توسعه؛

2-2-    ارتقای کیفی محصولات دانش‌بنیان فعلی يا بهبود فرآيند توليد آن‌ها (بهبود ویژگی‌های کیفی، اخذ و پیاده‌سازی استانداردهای کیفی محصول و…)؛

2-3-    خرید تجهیزات آزمایشگاهی و تجهیزات بخش تحقیق و توسعه؛

2-4-    توسعه بازارهای صادراتی محصولات دانش‌بنیان؛

2-5-    ایجاد شرکت/موسسه زایشی (برای تولید محصولات دانش‌بنیان با ماهیت حقوقی جدید)؛

2-6-    همکاری‌های استراتژیک تحقیقاتی با شرکت/موسسه‌های داخلی و خارجی برای توسعه محصول فعلی و یا تولید محصول جدید؛

2-7-    سرمایه‌گذاری در شرکت/موسسه‌های نوپا به‌صورت خرید سهام یا مشارکت مدنی در انجام طرح‌های دانش‌بنیان.

ج- سایر موارد در رابطه با دانش بنیان

3-   شرکت/موسسه به هیچ نحو، حق استفاده از عنوان «دانش‌بنیان» در عرضه محصولات و ارائه خدمات خود در قالب سربرگ شرکت/موسسه، نام‌گذاری محصول، برچسب و…، و در هرگونه تبلیغات (از طریق بروشور، کاتالوگ، سامانه اینترنتی، شبکه‌های اجتماعی، جراید، مجلات و روزنامه‌ها، صداوسیما و سایر رسانه‌های مکتوب، دیداری و شنیداری) و همچنین ادعای ارتباط با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و واحدهای تابعه و استفاده از لوگوی معاونت علمی و فناوری رئیس‌جمهور و «کارگروه ارزیابی و تشخیص شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان» و یا ادعای داشتن مجوز از آن‌ها را نداشته و ندارد.

4-   دبیرخانه کارگروه به‌منظور نظارت بر روند اخذ معافیت‌ها و تسهیلات، در صورت لزوم کارگزاران ارزیاب خود را برای بازدیدهای تصادفی از محل فعالیت شرکت/موسسه و بررسی اسناد و مدارک مرتبط با شرکت/موسسه، اعزام می‌نماید. لذا شرکت/موسسه موظف است با کارگزاران ارزیابی، همکاری کافی نماید.

5-   شرکت/موسسه موظف است اطلاعات و اسناد موردنیاز (اظهارنامه مالیاتی، اسناد مالی و …) را حسب مورد در اختیار «کارگروه ارزيابي و تشخيص شركت‌ها و موسسات دانش‌بنیان» و کارگزاران ارزیابی مربوط قرار دهد و مدارک موردنیاز در فرآیند اعطای هر حمایت و تسهیلات (ازجمله تکمیل اطلاعات درخواست معافیت مالیاتی، ارائه اظهارنامه مالیاتی، قرارداد و گزارش حسابرسی و…) را طبق روال و زمان‌های مشخص‌شده توسط دبیرخانه کارگروه ارسال نماید.

6-   چنانچه شرکت/موسسه بر اساس گزارش دستگاه‌های ذی‌ربط یا نظارت‌های دوره‌ای، با کتمان اطلاعات یا ارائه اطلاعات ناصحیح، از حمایت‌های مربوط برخوردار شده باشند، یا حمایت‌ها و تسهیلات اعطاشده را برای مقاصد دیگری مصرف نموده باشد، ضمن محرومیت از استفاده مجدد از حمایت‌های قانون، با ارجاع به مراجع قانونی ذیصلاح، علاوه بر پرداخت اصل حمایت‌های دریافت شده، مشمول جریمه نقدی برابر میزان معافیت اعطاشده خواهد بود که جریمه مذکور با توجه به بند ج ماده (11) قانون بدون رعایت مرور زمان قابل مطالبه بوده و قابل بخشودگی نیست.

7-   در موارد زیر، کارگروه مجاز است، نسبت به لغو تأیید یا تغییر نوع تایید شرکت/موسسه و یا تجدیدنظر در نحوه ارائه حمایت­ها و پیگیری از مراجع قانونی ذی‌ربط، اقدام نماید:

7-1-    در صورت اثبات موارد خلاف واقع در رابطه با اسناد و مدارک ارائه‌شده توسط شرکت/موسسه، که مبنای تأیید شرکت/موسسه توسط کارگروه در زمان ارزیابی اولیه بوده است؛

7-2-    در صورت تخلف از آئین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های مربوط به تهیه صورت‌های مالی و اظهارنامه مالیاتی؛

7-3-    در صورت از دست دادن معیارهای ثبت شرکت ‌ها و موسسات دانش‌بنیان مصوب کارگروه؛

7-4-    در صورت عدم همکاری در ارسال مدارک موردنیاز در فرآیند ارزیابی شرکت و در فرآیند اعطای معافیت مالیاتی و یا سایر موارد و حمایت‌های قانون در موعدهای مقرر (ازجمله ارائه اظهارنامه، قرارداد و گزارش حسابرسی و غیره)

7-5-    در صورت عدم رعایت موارد مندرج در این تعهدنامه.